Ağız, sindirim sisteminin giriş boşluğudur. Önde dudaklardan başlayarak, arkada geniz ve yutak boşluğunda sonlanır. Yanlarda yanaklar, üstte üst çenenin ağız tavanını oluşturan yumuşak ve sert damak, altta ise alt çenenin ağız tabanını oluşturan yumuşak dokular bulunur. Sindirim organları denince akla ilk gelen unsur ağızdır. Yediğimiz yiyecekler önce ağıza alınıp, dudaklar, dişler ve dil vasıtasıyla parçalanır. Tükürük yardımıyla kayganlaştırılarak, küçük lokmacıklar halinde yutulur. Tat ve koku organları, ağıza giren yiyeceklerin kalitesini kontrol ederek, bozulmuş olup olmadığını anlamaya yardımcı olur. Ağzımızın Anatomik Özellikleri Nelerdir? Ağız Boşluğunun Sınırları Üstte: Damak, diğer adıyla palatum bulunur. Palatum, iki kısımdan oluşur: önde sert damak (Palatum durum), arkada yumuşak damak (Palatum molle). Sert damak, maksillanın alt parçası olup ağız boşluğunu burun boşluğundan ayırır. Yumuşak damak, os palatini (Palatinal kemik) tarafından oluşturulan gevşek ağız mukozasıdır. Küçük dil (Uvula palatina), yumuşak damağın submandibular ve sublingual tükürük bezlerini içerir. Mandibula'nın gövdesi ise ağız tabanını çevreler. Ağız Boşluğunun Bölümleri
Ağızdaki dişler, çene kemiklerindeki diş çukuru denen boşluklara oturmuştur. Ağız boşluğunun önde ve arkada olmak üzere iki deliği vardır. Ağız deliği denilen bu bölgenin ön kısmını dudaklar çevreler. Dudaklar kas ve epitel dokudan yapılmış iki kıvrımdan oluşur. Dudakların kalınlığı cinsiyete, ırka ve yaşa göre değişir. Yeni doğan bebeklerde dudaklar kalın ve büyük olurken, yaşlılarda ve dişsizlerde dudaklar içeri doğru kıvrılır. Ağzın arka deliğine 'boğaz' denir. Boğaz, ağız içi boşluğu ile yutak boşluğunu birleştirir. Boğazı üstte yumuşak damak ve onun ortasındaki küçük dil, altta ise dil sırtının arka bölümü sınırlar. Dişler, ağız boşluğunu iki kısma ayırır. Bunlara ağız yayları denir. Dişlerin önünde ve yanında olanına 'ağız dalazı' denir. Arkadaki yay şekli ise asıl ağız içi boşluğudur. Dişler birbirine değdiğinde, ağız ancak dilin sığabileceği bir boşluk halini alır. Alt çene üst çeneden ayrıldığında bu boşluk genişler. Ağız içi boşluğunun yan duvarlarını oluşturan yanaklar, kas ve örtücü hücre dokularından meydana gelir. Yanaklar ve dudaklar, meme emen veya yiyecekleri çiğneyen canlılarda bulunur. Ağız boşluğunun içi, mukoza (salgı) denilen ve canlı hücrelerden meydana gelmiş bir zarla kaplıdır. Mukozanın alt kısmında sayıları çok fazla olan küçük tükürük bezleri vardır. Ağızda üç çift büyük tükürük bezi bulunur: çene altı bezleri, dil altı bezleri ve kulak altı bezleri. Bu üç çift tükürük bezi, yine üç çift kanallarıyla ağız boşluğuna salgılarını boşaltır. Ağızda salgılanan salgıların bütününe tükürük denir. Ağzın Görevleri
|