Rahim Ağzı Yarası Belirtileri ve Tedavisi

Rahim Ağzı Yarası (Servisit)

Halk arasında rahim ağzı yarası olarak bilinen 'servisit,' jinekologlar tarafından en sık karşılaşılan jinekolojik sorunlardan bir tanesidir. Genel anlamda rahim ağzı yaraları, servisit rahim ağzı dokusunun iltihabıdır. Rahim ağzı yaraları genellikle enfeksiyona bağlı olarak görülür, ancak iritasyon veya travma sonrasında da ortaya çıkabilir. Kadınların birçoğu hayatlarının bir döneminde rahim ağzı yarası hastalığına yakalanır. Rahim ağzı yarası cinsel ilişki sonrasında da görülebilir. Bu nedenle cinsel ilişki öncesi ve sonrasında hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Vajinal akıntı ve kasık ağrısı görülen kadınların birçoğunda tek başına veya başka bir rahatsızlıkla bir arada rahim ağzı yarası görülebilir. Hastalığın belirtileri diğer birçok hastalıkla benzerlik gösterdiği ve spesifik şikayetler oluşturmadığı için kişinin servisit hastalığından şüphelenme olasılığı oldukça düşüktür. Genelde başka bir sebepten dolayı yapılan jinekolojik muayene sırasında fark edilir.

Rahim Ağzı Yaralarının Belirtileri Nelerdir?

Rahim ağzı yarasının ilk belirtisi regl kanamasının bitiminden hemen sonra görülen vajinal akıntıdır. Diğer belirtileri ise anormal vajinal kaşıntı, kanama, vajinada yanma, cinsel ilişki esnasında ağrı, ilişkiden sonra kanama, bel ağrısı ve idrar yaparken yanma olarak sıralanabilir. Hafif düzeyde görülen rahim ağzı yaralarında herhangi bir bulgu olmayabilir, fakat hastalık derecesi ilerledikçe kötü kokulu ve iltihaplı bir akıntı meydana gelir. Tedavi edilmemiş ve ileri derece olan servisit, spermlerin servikal kanala girişini bozarak kısırlığa yol açabilir.

Rahim Ağzı Yaralarının Tanısı Nasıl Konulur?

Rahim ağzı yaralarında en çok karşılaşılan sorunlar; servisit ve servikal 'ektoprion' olarak adlandırılan iç epitelin dışa taşınması durumlarıdır. Rahim ağzı iltihabı, vücudun normal çalışan savunma mekanizmalarının bir sonucu olarak gelişir. Herhangi bir dokuda oluşan yaralanma, enfeksiyon veya iritasyon olduğunda beyaz kan hücreleri yani akyuvarlar o bölgeye yönelir ve bu bölgedeki kan akışında artış olur. Bu olay rahim ağzında gerçekleştiğinde, normalde açık pembe olan rahim ağzı şişer ve kızarır. Bu durum muayene sırasında yara şeklinde görülebilir.

Rahim ağzı yarasının tanısı genellikle jinekolojik muayene sırasında konur. Ancak kesin tanı koyabilmek ve tanıdan emin olmak için bazı ek tetkikler yapılabilir:

Smear Testi: Rahim ağzı enfeksiyonunun ve erken dönem rahim ağzı kanseri taramasında kullanılır. Smear testi, her kadının yılda bir defa yaptırması gereken son derece basit fakat bir o kadar da önemli bir testtir. Rahim ağzı mukozasından (salgısından) ince bir fırça yardımı ile sürüntü alınarak bir cam üzerine yayılır ve patolojik inceleme yapılır. Ağrısız ve son derece basit bir işlemdir.
Servikal Biyopsi: Rahim ağzı ileri düzeyde anormal görünüme sahipse, lokal anestezi ile şüpheli bölgelerden rahim ağzından parça alınır.
Kolposkopi: Rahim ağzının ve vajinanın ışık altında büyütece benzeyen bir optik cihaz ile incelenmesidir. Şüpheli yerleri daha kolay bir şekilde ortaya çıkarmak için kolposkopi öncesi rahim ağzı bazı kimyasal maddeler ile silinir ve boyanır. Boyanın dokunun boya tutmasındaki farklılıklarına göre parça alınacak yer belirlenir.

Rahim Ağzı Yaralarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Rahim ağzı yaralarının durumu ilerlemişse ve altta yatan sebebin tedavi edilmesine rağmen hastalıkta gerileme yoksa, bu bölgedeki anormal hücreleri yok etmek için bazı cerrahi işlemler yapılabilir. En çok kullanılan yöntemler krioterapi (dondurma), koterizasyon (yakma) ve lazer tedavisidir. Her üç yöntemde de amaç aynıdır; iltihaplı dokuyu öldürerek yaranın dağlanmasıdır:

Krioterapi: Sıvı karbondioksit ya da azot yardımı ile anormal dokunun dondurulması işlemidir. Halk dilinde yara dondurma olarak bilinir. Koterizasyona göre daha az ağrı görülür ve daha kontrollü yara tahribi yapılır. Tabanca şeklinde olan bir cihaz ile uygulanır ve cihazın ucunun değdiği kısımlar donar. Bu işlem yapılırken herhangi bir anestezi uygulanmaz ve işlem 2-3 dakika kadar sürebilir.
Koterizasyon: Isı yardımı ile yarayı tahrip etmektir. Halk arasında yarayı yakma olarak adlandırılır. Kalem şeklinde olan bir probun uç kısmından elektrik akımı geçirilerek ısı elde edilir. Bu işlem birkaç dakika kadar sürer. Hafif bir ağrıya sebep olabilir.
Lazer Tedavisi: Dokular lazer yardımı ile tahrip edilir.

Tedavi yöntemi ne olursa olsun, hücrelerin tahrip edilmesinin ardından 1-2 hafta kadar devam eden kirli bir vajinal akıntı olur. Bu süre zarfında kanamalar olabilir, bu sebepten dolayı işlemlerden sonra 3-4 hafta kadar cinsel ilişkiden uzak durmak gerekir. Tamamen iyileşme süresi bazen 6 ile 8 hafta arasında değişiklik gösterebilir.

Rahim Ağzı Yaralarından Korunma Yolları

Rahim ağzı yaralarından korunmak ve erken teşhis edilmesini sağlamak için bazı basit önlemler vardır:

Sağlık durumundan emin olmadığınız kişiler ile cinsel ilişkide bulunmayınız. Şüpheli durumlarda prezervatif kullanınız.
Vajinal akıntınız varsa ve bu durum sürekli olarak devam ediyorsa bir uzmana muayene olmayı geciktirmeyin.
Herhangi bir rahatsızlığınız olmasa bile yılda bir kez bile olsa jinekolojik muayene olun ve smear testi yaptırın.
İrritan (tahriş edici) maddeleri kullanmamaya özen gösterin.
Vajina içini suyla ya da sabunla kesinlikle yıkamayın. Çünkü o kısımda doğal asidik bir ortam vardır. Bu ortamın zarar görmesi enfeksiyonlara yakalanma riskinizi artırır.
İç çamaşırlarınızı sık sık değiştirmeyi ihmal etmeyin ve iç çamaşırı alırken sentetik olmayan pamukluları tercih edin.
Tuvalet sonrası temizliğine çok dikkat edin ve her zaman önden arkaya doğru temizleyin.